Экологиялық жоба немесе экожүйені сақтау жолдары

Қолданыстағы сараптамалық бағалаулар негізінде кез-келген жоспарланған шаруашылық немесе басқа қызмет қоршаған ортаға айқын немесе жанама әсер етеді. Әсердің негізгі түрлері:

- атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындылары; - су айдындарына ластаушы заттардың шығарылуы; - жер қойнауынан пайдалы қазбаларды алу; - тұрмыстық, коммуналдық және өнеркәсіптік қалдықтарды орналастыру; - жер ресурстарын алу; - биологиялық ресурстарды бәсеңдету; - физикалық факторлар (Шу, радиация, электромагниттік сәулелену).

Бұл әсерлердің негізгі объектілеріне кәсіпорындардың қызметкерлері, әсер ету аймағына кіретін тұрғындар, сондай-ақ жұмыспен қамту, демографиялық өзгерістер, әлеуметтік инфрақұрылым, этникалық ерекшеліктер және т. б. қоса алғанда, халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайлары жатады.

Экологиялық жобалау-бұл белгілі бір экологиялық талаптарға сәйкес, қоршаған ортаның сапасын сақтауға және жақсартуға бағытталған жобаларды құру немесе қызмет жобаларын сүйемелдеу (компоненттерді әзірлеу) процесі.

Экологиялық жобалаудың негізгі мақсаты - адамның ластау немесе басқа да бұзушылықтар іс-әрекеті нәтижесінде зақымдалған экожүйелерді қалпына келтіру. Сондай-ақ адамзат үшін де, экология үшін де маңызды болатын жаңа экожүйелерді құру.

Экологиялық жобалау ластанудың үш түрі нәтижесінде туындаған мәселелерді шешеді:

газ тәрізді - атмосфераға шығарындылар түрінде; сұйық-су қоймаларына төгінділер және топырақтың ластануы түрінде; қатты - қалдықтардың пайда болуы кезінде.

Экологиялық жобалау құжат - экологиялық жоба жасауды көздейді. Оны қоршаған ортаға әсер ететін барлық ұйымдар міндетті түрде орындайды.

Экологиялық жоба-бұл ұйымның қызметін, өндірістік процестерді егжей-тегжейлі сипаттаудан тұратын құжат; кәсіпорынға экологиялық заңнамадан тыс өз қызметін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін есептеулер. Бұл жұмыстың ерекшелігіне қарамастан кез-келген кәсіпорын үшін маңызды және қажетті құжат.

Кәсіпорында жұмыспен қамту саласына қарай болуы тиіс экологиялық жобалардың түрлері бар: (ШЖБТ) - шекті жол берілетін төгінділердің жобасы; (ШЖШ)-шекті жол берілетін шығарындылардың жобасы; (СҚА) - санитариялық-қорғаныш аймағының жобасы; (РҚКП) - қалдықтардың пайда болу нормативтерін айқындайтын жоба; (ҚОӘБ)-қоршаған ортаға әсерді бағалауды көздейді.

Жобалау кең спектрі объектілерді қамтиды:

1) Гидроэнергетика, жылу, Атом және дәстүрлі емес (АЭС, ЖЭО, ГЭС, ГРЭС және т. б.) бөлінген знергетика объектілері.);

2) Қала құрылысы және ауылдық елді мекендер (әртүрлі көлемдегі қалалар мен қала типтес кенттер, ауылдар, ауылдар, қорымдар, займдар және т.);

3) Көліктік, теңіз, өзен, теміржол, авиация, құбыр желісі объектілеріне;

4) Рекреациялық (қала сыртындағы демалыс және туризм орындары), ауыл шаруашылығы;                                                                                                                                                      5) мәдени-тарихи (тарих және мәдениет ескерткіштеріне);                                                                 6) табиғатты қорғау (құрылыстар мен іс-шаралар: ерекше қорғалатын табиғи аумақтардан қалдықтарды сақтауға дейін);                                                                                               7) табиғат қорғау және биотехнологиялық (қорықтар, табиғи парктер, қорықтар, табиғат ескерткіштері, ботаникалық бақтар және т.б.).