Ш.Шөкин атындағы Қапшағай ГЭС энергия жабдықтарының үздіксіз жұмыс істеуіне электр машина цехының жұмыскерлері жауап береді
Бұл станцияның негізгі құрылымдық бөлімшесі. Цехта 63 маман жұмыс істейді. Электр машина цехы (ЭМЦ) гидромеханикалық және электрлік өндірістік учаскелерден және қызмет көрсететін буындар – электр техникалық зертханадан және байланыс және есептеуіш техника тобынан тұрады. Цехтың өндірістік құрылымы серпінді, ол жабдықтар мен технологиялардың дамуымен, өндірісті ұйымдастыру деңгейінің жоғарылауымен өзгереді.
2020 жылы Ш.Шөкин атындағы Қапшағай ГЭС-іне 50 жыл толды. ЭМЦ мамандары көп салалы дәрігерлер секілді жасы бірталайға келген қуатты «ағзаның» жұмысын үнемі қадағалауда ұстау керек. Ол дегеніміз – станцияның жағдайы мен жұмысы, яғни уақытылы диагностика, дұрыс пайдалану, қауіпті ақаулы тораптарды мерзімінен бұрын анықтау, мамандандырылған жөндеу компаниясының жүйелі түрде тексеруін талап ету.
Кәсібім мақтанышым
Меңдіғали Рушанов станцияда 15 жылдан астам уақыт жұмыс істейді, соңғы үш жылда электр машиналық цехын басқарады.
- Мен бала кезімнен жабдыққа және жаңа нәрсені білуге қызығушылық таныттым, ал электр энергетикасында бұл екеуі тікелей байланысты. Мен еңбек жолымды Электр машиналық цехтың 3-разрядты электр слесарь болып бастадым. Бұл менің өмірлік ісім екеніне көзім жетті. Жұмыстың алғашқы күндерінен бастап мен электр станциясының жабдықтарын мұқият зерттеп, үлкен тәжірибе жинап, білімім мен дағдыларымды жетілдірдім. Алғашқы жұмыс күнім әлі есімде, станцияға саяхат, яғни танысу. Сондағы мені жүк лифтінде 20 метр жерге түсіп, механизмдердің жұмысын көрген сәт қатты таң қалдырды. Менің тәлімгерім Гуляев Владимир Викторович болды, қазір ол зейнетке шықты. Владимир Викторович маған өзінің баға жетпес тәжірибесі мен білімін берді, мен онымен әлі де хабарласып тұрамын.
Менің жұмыс күндерім бір-біріне ұқсамайды. Күн сайын әр түрлі міндеттер шешіледі, өйткені біздің цех Электр машиналық цехтың барлық жабдықтарының сенімді және апатсыз жұмысын қамтамасыз етеді. Электр машиналық цехының бастығы лауазымына тағайындалғаннан кейін №1 гидроагрегаттың технологиялық бұзылуын жою үшін жауапты міндет қойылған оқиға есімде қалды. Ұжымның ұйымшылдығының және біздің команданың жаңа көзқарасының арқасында біз ақаулықтың себебін тауып, агрегатты жұмысқа қостық.
Мен үшін станциядағы ең құнды нәрсе-бұл жоғары кәсібилік, тәлімгерлік, адалдық және қызметкерлер мен әріптестер арасындағы сенімді қарым-қатынас.
Цехтың жұмысындағы басты рөл жұмыс персоналына тиесілі.
От шебері
Электр машиналық цехының 6-разрядты дәнекерлеушісі Федоров Юрий Васильевичті от шебері деп атайды. Ол станцияда 24 жыл еңбек етуде. Маусым айында зейнетке шығады.
- Мен үшін станциядағы ең құнды нәрсе – бұл ұжым. Бұл екінші отбасы сияқты, әрқайсысының кемшіліктері мен артықшылықтары бар. Ш.Шөкин атындағы Қапшағай ГЭС-іне 1997 жылы келіп, Арнайы гидроэнергомонтажға 1975 жылдан бастап жұмысқа тұрдым және ұзақ жылдар бойы ГЭС-те мердігер ретінде жұмыс істедім. Дәнекерлеуші болуды үлкен ағамның үлгісінде таңдадым-.
Қапшағай ГЭС – індегі алғашқы жұмыс күнім әлі күнге дейін есімде – бұл 1975 жылғы тамыз еді, айналасындағы табиғатты айтсаңшы.
Мен әсіресе 1979 жылы жұмыс дөңгелегі камерасына түсіп, ондағы жұмыс дөңгелегінің салмағы шамамен 2672 тонна болатын тығын ағызқыш деген бөлшектің жоқ екенін көрген кездегі оқиғаны есіме түсірдім. Ұжымның үйлесімді жұмысының арқасында біз оны тарату арнасынан тауып, ақауды жойдық.
Маған жұмыстың әр күні бір-біріне ұқсамай өтетіні ұнайды, өйткені тапсырмалар әртүрлі. Отты жұмыстарсыз, дәнекерлеусіз көптеген жүйе өз қызметін атқара алмайды. Менің міндеттеріме дәнекерлеу бекетінің жабдықтарын жарамды күйде ұстау кіреді, содан кейін жұмыс күніне арналған тапсырма станциядағы кез-келген механикалық жабдықпен байланысты болуы мүмкін. Дәнекерлеуші мамандығы бөлшектерге мұқият болуды талап етеді. Әрине, дәнекерлеушілер көп жылдар бойы сұранысқа ие болады, себебі оларды робот та, машиналар да жасай алмады.
Егер қайтадан бәрін бастау керек болса, мен бәрібір осы дәнекерлеуші мамандығын таңдар едім.
Өз ісіне адалдық
Александр Зотов, электр машиналық цехының 6 разрядты гидротурбиналық жабдығын жөндеу жөніндегі слесарі, станцияда 21 жыл жұмыс істейді.
- Менің алғашқы тәлімгерім 6-разрядты электр газбен дәнекерлеуші Судаков Юрий Геннадьевич болды, қазір ол зейнетке шықты, бірақ мен оны әлі күнге дейін есіме аламын. Алғашқы жұмыс күні ол мені станцияның аумағына апарды. Маған аумақтың тазалығы, барлық жерде жайқалған раушан гүлдер, жап-жасыл көгал, өз ісімен айналысқан көңілді адамдар есімде қалды.
Гидроагрегаттардың құрылысын білу маған өте қызықты болды. Бірақ 2012 жылы №1 гидроагрегат роторының қазбасымен күрделі жөндеу маған ерекше әсер етті. Осы уақытта мен гидроагрегатты бөлшектеу және жинау туралы көп нәрсе білдім. Менің ойымша, біздің мамандықта қара күш пен үлкен жауапкершілікті иемденген азаматтар ғана қалады.
Мен бұл мамандықты таңдағаныма еш өкінбеймін. Менің слесарь мамандығым әрдайым сұранысқа ие болады деп ойлаймын.
Өз ісінің шебері
Бұл Николай Быков туралы. Ол Электр машиналық цехының 6 разрядты электр станцияларының электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі. Ш. Шөкин атындағы Қапшағай ГЭС-іне 2008 жылы жұмысқа орналасты.
- 14 жастан бастап мен радио, электр құрылғыларымен айналыса бастадым, кейін осы қызығушылығым мамандық таңдауыма түрткі болды. Егер өз мамандығыңды ұнатсың, онда жұмысың әрқашан өзіңе қызықты. Заман да, уақытта бір орында тұрмайды, жаңа жабдықтар пайда болады, ал оны зерттеу мен үшін өте қызықты. Станциядағы алғашқы жұмыс күнім бейтаныс жабдықтың бір бөлігіне жөндеу жүргізгеніммен есте қалды. Жұмыстағы ең бастысы-оны сапалы орындау.
Кез - келген адам бұл мамандықты игере алады, бастысы ынта-ықыластың болуы жеткілікті. Өз ісінің мамандары әрдайым сұранысқа ие болады.
Станцияда мен үшін ең құнды нәрсе – бұл ұжым, менің әріптестерім. Шынында да, үйлесімді ұжымның білімі мен тәжірибесінің арқасында барлық жабдықты өз қалпында ұстауға болады.
Заманның талабына сай, күнделікті үйреншікті жұмыс механизмдеріне жас мамандар басқа жағынан қарауға көмектеседі.
Балалық арман
Электр машиналық цехтың жөндеу және пайдалану жөніндегі аға шебері, жас маман Еркебұлан Баянбай станцияға 2015 жылдың наурыз айында жұмысқа орналасты. Жұмыстың бірінші күні оны өндірістік ғимараттың машина залының жоғары төбесі, екі қуатты көпір крандары, көркем ландшафты бар аумақ қатты таң қалдырды.
- Бала кезден қалған көрініс, Қапшағай қаласының кез келген тұрғыны секілді Қапшағай ГЭС жанынан өткенде сыммен қоршалған алаңға, жартастың етегінде орналасқан үлкен ғимараттан ағып жатқан өзенге көз жүгіртіп, өз шаруаларымен келе жатқан бейтаныс екі адамды көруге болды.
Бүгінде Еркебұлан Баянбай - Электр машиналық цехтың аға шебері. Оның жұмысының ерекшелігі-станцияның барлық жабдықтарын жөндеу және материалдарды жоспарлау, сонымен қатар технологиялық процестерді бақылау және сақтау. Еркебұланның пікірінше, оның жұмысы үшін ойды жазбаша жеткізе білу, сөйлей білу, мәселелерді шеше білу, командада жұмыс істеу дағдысы және эмоциялық интеллект - өз білімін нақты жағдайларда қолдану қажет.
Еркебұланның айтуынша, болашақта бұл мамандықтың мамандары сұранысқа ие болады, өйткені аға шебер бухгалтерияны, экономикалық секторды және логистиканы станцияның өндірістік процестерімен байланыстырады.
Егер маған бәрін басынан бастауға ұсыныс түссе, мен еш өкінбестен осы мамандықты қайта таңдар ем, өйткені мен мұнда балалық шағымдағы арманыма қол жеткіздім.
Станциядағы ең құнды нәрсе-бұл ұжым деп санаймын, өйткені оның үйлесімді жұмысының арқасында біздің цех кез-келген жағдайдан еш қиындықсыз атқарып шығады.
Қоғамға пайда
ЭМЦ бас маманы технолог Айдар Бейсенов бұл мамандықтың қоғамға пайдасы зор деп есептейді. Ол жүк көтергіш механизмдерді бақылауға жауапты. Айдар станцияда 4 жыл еңбек етуде.
- Мектеп жылдары мен банкир, актер немесе спорт саласының маманы болғым келді. Мектепті бітіргеннен кейін мен қай салада пайдалы болатынымды таңдау сәті келді. Мен өзім үшін «Электр энергетикасын» таңдаймын деп шештім, бұл өте қажет мамандық. Бұл қоғамға көп пайда әкеледі, ал бұл менің басты міндетім.
Менің жұмысым қызықты, өйткені мен технологиялық процестерді зерттеймін. Мен өндірісті жаңарту, инновациялық және өнертабыстық іс-шараларға қатысамын, жаңа жабдықты енгізу немесе ескісін жаңарту кезінде нұсқаулар әзірлеймін. Мен үшін станциядағы ерекше орын-жұмыс істеп тұрған гидроагрегаттың жанындағы 453 белгі. Шынында да, осы жерде бола отырып, жалпы тарих туралы ойлана бастайсың, 50 жылдан астам уақыт бұрын бұл жерде ешқандай құрылымдар болмағанын түсінесің. Ал бүгінде станция көптеген тұтынушыларды электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Станцияға жұмысқа жаңадан орналасқан кезім, алғаш рет роторды екі кранмен алғанды көргенім есімде қалды. Екі кран салмағы 500 тоннаға жуық жүкті бірдей тасымалдаған кез, бұл ұмытылмас сезім.
Ш. Шөкин атындағы Қапшағай ГЭС-інде жұмыс істеу маған кәдімгідей күш- қуат береді. Өйткені, сіздің атқаратын жұмысыңыз көптеген адамдарға пайдалы екенін білсеңіз, әрине, одан әрі еңбек етуге рух береді.
Цехта қалыптасқан дәстүрлер, тәжірибе, адами капитал-осының барлығы электр машиналық цехының мамандарының алдына қойылған барлық міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.